کووید 19 (CoVid-19)
کووید 19 یک بیماری عفونی است که توسط کروناویروس سارس نوع 2 (SARS-CoV-2) ایجاد می شود. این بیماری اولین بار در دسامبر (آذر ماه) سال 2019 میلادی در ووهان چین شناسایی شد و منجر به یک همه گیری جهانی (پاندمی) شد. تا 9 سپتامبر سال 2020 میلادی (19 شهریور 1399 هجری شمسی) بیش از 5/27 میلیون مورد از این بیماری در 188 کشور گزارش شده و بیش از 897000 نفر کشته شده اند و بیش از 5/18 میلیون نفر بهبود یافته اند.
علائم عمومی این بیماری شامل تب، سرفه، خستگی، کوتاه شدن تنفس یا اشکال در تنفس، و از دست دادن بویایی یا چشایی می باشد. درحالیکه اغلب مردم علائم خفیف دارند، برخی از مردم دچار سندرم دیسترس حاد تنفسی (ARDS) می شوند که احتمالا” در نتیجه طوفان سایتوکاینی، نقص چند عضوی (multi-organ failure)، شوک سپتیک و لخته شدن خون می باشد. دوره نهفتگی (incubation period) ممکن است بین 2 تا 14 روز باشد.
این ویروس ابتدائا” از طریق قطرات کوچک سرفه، عطسه و صحبت کردن پخش می شود. افراد ممکن است از طریق لمس سطوح آلوده و سپس لمس صورت خود نیز آلوده شوند. انتقال ویروس ممکن است از طریق قطرات آلوده که می توانند مدتهای طولانی تری در فضاهای بسته معلق بمانند نیز صورت بگیرد.
این بیماری در 3 روز اول شروع علائم، سرایت (واگیری) بیشتری دارد. گرچه سرایت می تواند قبل از ظهور علائم و نیز از افراد بیمار بدون علامت نیز صورت بگیرد. روش استاندارد تشخیص این بیماری rRT-PCR از ترشحات حلقی می باشد. عکس قفسه سینه نیز ممکن است برای تشخیص افراد زمانیکه شک بالایی به عفونت بر پایه علائم و فاکتورهای خطر وجود داشته باشد، مفید باشد. گرچه دستورالعملها این روش را بعنوان یک روش رایج غربالگری این بیماری توصیه نمی کنند.
اقدامات توصیه شده برای جلوگیری از عفونت شامل شستشوی مرتب دستها، فاصله گذاری اجتماعی (social distancing)، قرنطینه، پوشاندن سرفه و دست نزدن به صورت با دستهای نشسته می باشد. استفاده از پوششهایی مثل روسری در جلوی بینی و دهان در فضاهای عمومی برای به حداقل رساندن خطر انتقال این ویروس توسط مسئولین بهداشتی توصیه شده اند.
مسئولین بهداشتی همچنین بیان می دارند که ماسکهای پزشکی مثل ماسکهای N95 فقط باید برای پرسنل مراقبتهای بهداشتی، پرسنل پذیرش و پرسنلی که مستقیما” از بیماران کرونایی پرستاری و مراقبت می کنند مورد استفاده قرار بگیرند.
واکسن اثبات شده یا درمان اختصاصی برای کووید 19 وجود ندارد. مدیریت بیماری شامل درمان علائم، مراقبتهای حمایتی، جداسازی، و اقدامات تجربی می باشد.
آسیب طولانی مدت به اندامها (بویژه ریه ها و قلب) مشاهده شده است و نگرانی در مورد تعداد قابل توجه بیمارانی که از فاز حاد این بیماری بهبود یافته اند اما هنوز علامت دار هستند وجود دارد. این علائم شامل خستگی شدید، از دست دادن حافظه و دیگر اثرات تمرکزی (cognitive)، تب خفیف، ضعف عضلانی، نفس نفس زدن و دیگر علائم ماهها بعد از شروع بیماری می باشد.
ترجمه و گردآوریدکتر سید وحید شتاب بوشهری- متخصص سم شناسی-داروشناسی
